Mâm ngũ quả ngày tết là một phần không thể thiếu trong đời sống của mỗi con người Việt Nam. Mỗi gia đình sẽ có một mâm ngũ quả trên bàn thờ trước để cúng gia tiên, sau là mong muốn năm mới an khang, thịnh vượng. Tùy từng vùng miền mà mâm ngũ quả có ý nghĩa riêng, bởi vậy bạn cần nắm rõ ý nghĩa và cách bài trí để gửi gắm đứng ước nguyện của mình.
Ngũ quả là gì? Đó là đại diện cho 5 mệnh: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Chúng được coi là tổ hợp cấu thành vũ trụ của chúng ta, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Ngũ quả là lễ vật của người nông dân sau một năm lao động tạo nên thành quả thành kính dâng lên gia tiên. 5 loại quả là 5 màu sắc khác nhau , tượng trưng cho phú, quý, thọ, khang, ninh là những điều quý giá mong muốn đạt được trong năm mới. 5 loại quả là 5 phương khác nhau: trung phương (quả bưởi), đông phương (nải chuối), nam phương (quả hồng), tây phương (quả lê), bắc phương (quả màu sẫm)
Cùng tìm hiểu ý nghĩa và cách bài trí mâm ngũ quả theo từng vùng miền các bạn nhé:
- Mâm ngũ quả miền Bắc
Ở miền Bắc mâm ngũ quả tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên. 5 quả là 5 màu sắc tượng trưng theo ngũ hành là trắng, xanh, đen, đỏ, vàng. Bạn cứ theo 5 màu sắc đó để chi phối. Một số loại quả đặc trưng trong mâm là: chuối xanh, bưởi, cam, quýt, hồng, ớt...
- Mâm ngũ quả miền Trung
Người miền Trung không quá câu nệ về mâm ngũ quả, họ nghĩ rằng chỉ cần thành tâm là được bởi khí hậu nơi đây quá khắc nghiệt, hóa trái cũng ít. Người miền Trung chịu ảnh hưởng của 2 miền Bắc và Nam nên hoa quả sẽ có chút pha lẫn. Một số loại hoa quả được đặt trên mâm ngũ quả ngày tết đó là: chuối, đu đủ, xoài, sung, mãng cầu….
- Mâm ngũ quả ở miền Nam
Một điều khác biệt so với mâm ngũ quả ở miền Bắc và Trung là mâm ngũ quả ở miền Nam không được bố trí theo ngũ hành. Một số loại hoa quả được lựa trọn là: mãng cầu, đu đủ, xoài, phật thủ, sung, dừa… với ý nghĩa cầu, sung, vừa, đủ, xài. Nếu bạn là người miền Bắc mới vào Nam làm dâu thì bạn cần chú ý là không được chọn chuối, quýt là hoa quả để bày mâm ngũ quả bạn nhé. Người miền Nam coi chuối sẽ mang lại sự không may mắn, đổ bể và thất bại.
Ý nghĩa cụ thể của một số loại quả trong mâm ngũ quả ngày tết :
- Chuối: càng nhiều quả càng tượng trung cho con cháu sum vầy, đầm ấm
- Phật thủ: giống bàn tay của phật giúp bảo vệ cho gia đình, mọi sự an khang thịnh vượng
- Sung: sung túc, no ấm
- Quất, hồng: may mắn
- Lê: Thành đạt và thăng tiến
- Bưởi: An khang, thịnh vượng
- Đu đủ: Thịnh vượng, no đủ
- Xoài: Tiêu xài đầy đủ
…….
